Wolnostanowiskowy System Utrzymania Krów zdobywa coraz większe uznanie producentów mleka

Program europejskiego towarzystwa ochrony zwierząt głosi, że „Kto hoduje zwierzę musi umożliwić mu wykonywanie funkcji życiowych i wykorzystanie predyspozycji ruchowych, nie powodować bólu i dbać o zdrowie".

Jak wskazują prowadzone badania krajowe i zagraniczne już od obsady 25 krów, obory wolnostanowiskowe, w porównaniu do obór uwięzionych wykazują wiele zalet. Warunki utrzymania krów w oborach wolnostanowiskowych na głębokiej ściółce w dużej mierze odpowiadają ich naturalnym potrzebom.

Stworzenie zwierzętom możliwie jak najlepszych warunków bytowania jest dla hodowcy opłacalną inwestycją - twierdzi Tadeusz Żochowski z Uszy Wielkiej, pow. wysokomazowiecki. Jego zdaniem utrzymanie krów w płytkiej oborze uwięziowej, które miało miejsce w jego gospodarstwie do 2002 roku, nie spełniało podstawowych wymogów w zakresie dobrostanu zwierząt.

Utrzymywane krowy w systemie uwięziowym płytko-ściółkowym wytrzymywały średnio 4 laktacje. Dodatkowo występowały kłopoty z rozrodem i wiele dobrych krów wybrakowano. Dlatego też po wybudowaniu nowej obory (fot. Widok obory od strony północnej) pod nadzorem służby doradczej WPODR Szepietowo w systemie wolnostanowiskowym na głębokiej ściółce (rys.1, fot. Wnętrze obory wolnostanowiskowej) wzrasta wydajność jak też poprawa zdrowotności zwierząt. Dzięki temu, że krowy mają możliwość swobodnego poruszania się, zdecydowanie rzadsze są urazy wymion i strzyków. U krów przebywających luzem objawy rui są łatwe do wykrycia, co poprawia rozród. Kolejnym udogodnieniem po wprowadzeniu w.w. systemu to wygodniejsza obsługa zwierząt, wymagająca mniejszych nakładów pracy dzięki mechanizacji doju, zadawania pasz i usuwania odchodów.

Część legowiskowo- spacerowa z posadzką na głębokiej ściółce
W zaprojektowanej części budynku z posadzką na głębokiej ściółce (Rys.1, Rys.2, fot. Wejście krów na ganek gnojowy z podłogą szczelinową) zwierzęta wchodzą po schodach na ganek gnojowy zlokalizowany w pobliżu stołu paszowego (fot. Stół paszowy). Po zjedzeniu paszy zwierzęta wracają na legowisko (fot. Zejście krów na część legowiskową), gdzie sukcesywnie jest dosypywana cienka warstwa ściółki. Dodatkowo rolnik stosuje mikrobiologiczne dodatki służące do wspomagania korzystnej fermentacji ściółki, w celu poprawy warunków środowiskowych i sanitarnych w budynku i jego otoczeniu. Po uzyskaniu głębokości ściółki równej wysokości ostatniego stopnia schodów (przewidzianej do magazynowania obornika przez okres 1\2 roku), (rys.2.) rolnik dokonuje jego usunięcia.

Duże wrota oraz wysoka obora umożliwiają zastosowanie ładowacza ciągnikowego do załadunku obornika na rozrzutnik obornika. Obornik usuwany jest dwa razy do roku wiosną i jesienią bezpośrednio na pole. Stosując omawianą technologię formowania głębokiej ściółki zapewniamy, iż stosowana ściółka czysta, sucha i nie budząca zastrzeżeń pod katem zdrowotności krów. Aby osiągnąć dobre wyniki produkcyjne w chowie ściółkowym należy przestrzegać, aby powierzchnia części legowiskowo-spacerowej z posadzką na głębokiej ściółce (fot. Część legowiskowa na głębokiej ściółce) na 1 krowę nie była mniejsza niż 5 m kwadratowych.

Opisany system utrzymania krów jest ekonomicznie uzasadniony, nie jest uciążliwy dla środowiska naturalnego i zapewnia dobre samopoczucie zwierzętom.

Dój: Jeden Etap Ominięty
Tradycją stało się wśród rolników, że po dojarkach bańkowych nadchodzi etap doju dojarkami przewodowymi, a po nich dopiero następuje dój w hali udojowej. W konsultacji ze specjalistami z WPODR rolnik wyposażył swoją oborę wolnostanowiskową w dojarnię. W ten sposób ominął etap doju dojarką przewodową. Halę udojową typu „rybia ość" 2x4 stanowisk udojowych (fot. Hala udojowa typu „rybia ość" 2x4 stanowisk udojowych) zaprojektował i dokonał montażu przedstawiciel firmy - WESTFALIA.

Została ona wydzielona w istniejącej części stodoły zachowując przejazdowy korytarz paszowy (fot. Korytarz paszowy). Układ rybiej ości charakteryzuje grupowe wchodzenie do hali udojowej. Jest to w porównaniu do innych typów hal udojowych cenowo korzystna alternatywa. Zwierzęta są ustawione w stosunku do dojarki pod kątem ostrym. Wymię krowy jest łatwo dostępne, a proces udoju można całościowo obserwować. Według rolnika koszt dojarki przewodowej na 50 krów i hali udojowej( wersja standardowa) umożliwiający wydojenie tej samej ilości krów jest zbliżony. Ale w hali udojowej pracuje się w wygodnej dla siebie pozycji podczas doju krów co jest zaletą tego systemu - dodaje Pan Tadeusz.

Przezroczysta kalenica dachu wentyluje i oświetla oborę
Mikroklimat obory jest bardzo ważnym czynnikiem środowiskowym wpływającym na produkcyjność i zdrowotność zwierząt. Odpowiednia temperatura, wilgotność, oświetlenie i wymiana powietrza zapewniają zwierzętom komfort warunkujący ujawnienie ich genetycznego potencjału produkcyjnego.

Wentylacja jest procesem wymiany powietrza (niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania organizmu) z zewnątrz budynku, z jednoczesnym usunięciem powietrza „zużytego".


System wentylacyjny w oborze Pana Tadeusza składa się z otworów wywiewnych, w kalenicy dachu i regulowanych otworów nawiewnych w ścianach bocznych budynku (fot. Wnętrze obory wolnostanowiskowej). Różnica wysokości usytuowania tych otworów oraz różnica temperatur, wewnętrznej i zewnętrznej wraz z prędkością wiatru, jak też jego działanie ciśnieniowo-ssące (defleksja) wpływają na intensywność wymiany powietrza.

Przezroczysta kalenica dachu doskonale oświetla wnętrze budynku. Intensywność takiego oświetlenia jest czterokrotnie większa w porównaniu do tej samej powierzchni okien umieszczonych w ścianach bocznych.

Plany na przyszłość
W żywieniu bydła stosowane są sianokiszonki, kiszonka kukurydzy i pasza treściwa a w okresie letnim zielonka. Po osiągnięciu pełnej obsady bydła rolnik w pierwszej kolejności planuje zakupić wóz paszowy miksujący. To przedsięwzięcie inwestycyjne pozwoli na przygotowanie w prosty sposób zbilansowanych pełnoporcjowych dawek żywieniowych z różnych pasz objętościowych i mieszanki treściwej. W efekcie czego uzyska wyższą wydajność krów przy najniższym jednostkowym zużyciu paszy. Dodatkowo planowana jest rozbudowa wyposażenia dojarni.


Obecna konstrukcja hali pozwala na rozbudowę wyposażenia w dodatkowe funkcje w dowolnie wybranym czasie. Bez większych dodatkowych nakładów rolnik może zwiększyć komfort doju instalując urządzenie rejestracji danych udoju, jak również pneumatyczne zamykanie i otwieranie bramek podczas wchodzenia i wychodzenia krów.